දරු පිළිසිඳ ගැනීමකට පෙර සූදානම් විය යුතු බව ඔබ දැන සිටියාද? ඔබ දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් අපේක්ෂා කරන්නේ නම් ඒ පිළිබඳව දැන ගත යුතු කරුණු කිහිපයක් ගැන මේ ලිපියෙන් සාකච්ඡා කරන්නේ. ගැබ් ගැනීමට සුදුසු වයස කුමක්ද? වයස අවුරුදු 18ට පෙර ගැබ් ගැනීම එතරම් සුදුසු නැහැ. වයස 18ක් පමණ වෙන තෙක් ගැහැණු දරුවෙක් ශාරීරිකව සහ මානසික වැඩීම සිදු වෙන නිසා ඊට පෙර ඇය ගැබ් ගැනීමට ශාරීරකව සහ මානසිකව සම්පූර්ණයෙන් සූදානම් නැහැ. ඒ වගේම වයස 18 අඩු මවකට ගර්භණී සමයේ සංකූලතා ඇතිවීමට ඇති අවදානමත් වැඩියි. වයස අවුරුදු 35ට වඩා වැඩි වෙන විට මවට රෝග තත්වයන් ඇතිවීමට ඇති අවදානම වැඩියි. ඒ නිසාම ගර්භණී සමයේ අධික රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව වැනි සංකූලතා බහුලව ඇති වෙනව. ඒ වගේම දරුවාගේ අසාමාන්‍ය තත්වයන් ඇතිවීමට ඇති අවදානමත් වයස වැඩිවීමත් සමග ටිකෙන් ටික වැඩි වෙනව. මවක් වීමට පෙර ඔබේ ශරීර සෞඛ්‍යය ගැන සිතිය යුතු ඇයි? මවට කිසියම් රෝග තත්වයක් ඇති නම් එය බිහිවෙන දරුවාට අවදානමක් වෙන්න පුළුවන්. එමෙන්ම ගර්භණී සමයේ මෙම රෝග තත්වයන් නිසා මවට සංකූලතා ඇති වෙන්නත් පුළුවන්. ඒ නිසා ඔබට දියවැඩියාව, අධික රුධිර පීඩනය, හෘදයාබාධ, අපස්මාරය, හෝමෝන අසමතුලිත බව වැනි රෝග තත්වයක් පවතීනම් එය හොඳින් පාලනය කර ගැනීම වැදගත්. ඔබ ගැබ් ගැනීමට බලා පොරොත්තු වෙන බව ප්‍රතිකාර ලබා ගන්න වෛද්‍ය වරයාට දැනුම් දී සුදුසු පරිදි ඖෂධ වෙනස් කරවා ගන්න. උසට සරිලන බරක් තිබීම ගැබ් ගැනීමට වැදගත් බර අඩුවීම නිසා දරුවාගේ වර්ධනයට බලපෑම් ඇති වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ඉතාමත් බර අඩු කාන්තාවන්ට ගැබ් ගැනීම ප්‍රමාද වෙන්න ඉඩ තිබෙනව. ඒ නිසා ගැබ් ගැනීමට උත්සාහ කරන විට ඔබේ BMI අගය 18.5 ට වඩා වැඩියෙන් තබා ගැනීම වැදගත් වෙනව. මෙම අගය 25ට වඩා වැඩි නම් ඔබ තරබාරු ගනයට වැටෙන අතර බර වැඩිවීම නිසා ගර්භණී සමයේ මෙන්ම දරු ප්‍රසූතියේදීත් සංකූලතා ඇතිවීමට අවදානම වැඩි වෙනව. බර වැඩි කාන්තාවන්ට ඩිම්බ කෝෂ වලින් ඩිම්බ මේරීම සාමාන්‍ය පරිදි සිදු නොවෙන නිසා ගැබ් ගැනීමට ප්‍රමාද වෙන්නත් ඉඩ තිබෙනව. ඒ නිසා ඔබේ BMI අගය වැඩි නම් ආහාර පාලනය සහ ව්‍යායාම කිරීම මගින් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට බර අඩු කරගෙන ගැබ් ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. ඔබේ BMI අගය මෙතනින් ගණනය කර ගන්න පුළුවන්. මවගේ පෝෂණය දරු පිළිසිඳ ගැනීමට වැදගත් වෙනව. මව පෝෂණීය ආහාර වේලක් ගැනීම වැදගත්. ඒ වගේම අපේ ආහාර වල අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ෆෝලික් අම්ලය අඩංගු නොවෙන නිසා ෆෝලික් අම්ලය පෙති ලෙස ගැබ් ගැනිමට බලාපොරොත්තු වෙන සෑම කාන්තාවක්ම ලබා ගත යුතු වෙනව. එමගින් දරුවාගේ මොලය සහ සුෂුම්නාව ආශ්‍රිතව ඇතිවිය හැකි දරුණු සංකූලතා පහසුවෙන් වලක්වා ගැනීමට හැකියාව ලැබෙනව. ලෙඩ රෝග වලින් දරුවා ආරක්ෂා කර ගනිමු. මවට ගර්භණී කාලයේ සමහර රෝග තත්වයන් වැළඳෙන විට එය දරුවාට හානිකර වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා රෝග වලට මවට ප්‍රතිශක්තියක් තිබීම වැදගත්. රුබෙල්ලා රෝගය නිසා මවුකුස තුල දරුවන්ට දරුණු සංකූලතා ඇතිවෙනව. මෙය රුබෙල්ලා ප්‍රතිශක්ති කරන එන්නත ගැබ් ගැනීමට පෙර ලබා ගැනීමෙන් වලක්වා ගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම පිටගැස්ම රෝගය උපතේදී දරුවාට වැළඳීමට ඇති අවදානම අඩු කරන්න ගර්භණී කාලයේ පිට ගැස්ම එන්නත ලබා ගැනීමට හැකියාව තිබෙනව. ගැබ් ගැනීමට සුදුසු කාලය. ඉහත කරුණු සැලකිල්ලට ගත් පසු මව නිරෝගීව සිටීනම් ගැබ් ගැනිමට උත්සාහ කල හැකියි. ඔසප් චක්‍රයේ දින ගණන අනුව ඩිම්බ පිටවෙන දිනය අනුමාන කරන්න පුළුවන්. ඊට ආසන්න ගැබ් ගැනීමට ඇති හැකියාව වැඩිම කාලය සරු කාලය ලෙස හඳුන්වනව. මෙතනින් සරු කාලය ගණනය කර ගන්න පුළුවන්. මෙසේ උත්සාහ කලද ගැබ් ගැනීමක් සිදු නොවේනම් අපි එයට මදසරු බව ලෙස හඳුන්වනව. ඒ ගැන වැඩි විස්තර වෙනත් ලිපි කිහිපයක දැක් වෙනව...

එන්ඩෝමේට්‍රියෝසිස් යනු කුමක්ද? එන්ඩෝමේට්‍රියෝසිස් යනු කාන්තාවන්ගේ ප්‍රධාන වශයෙන් ඩිම්බ කෝෂ සහ ශ්‍රෝණි කුහරය ආශ්‍රිතව ඇතිවන රෝගී තත්වයකි. එය ඇතිවිය හැකි අනෙකුත් ස්ථාන නම්, ශල්‍යකර්ම කල ස්ථාන, කලාතුරකින් පෙනහළු, මුත්‍රාශය ආදී තැන්ය. ඔසප් වීමේදී ගර්භාශයේ ඇතුලත බිත්තියේ  පටක ගැලවී යාම සිදුවේ, ඔසප් රුධිරය ලෙස මසකට වරක් යෝනි මාර්ගයෙන් පිටවන්නේ මෙ පටක කොටස් සහ එහි අඩංගු රුධිරයයි. එන්ඩෝමේට්‍රියෝසිස් රෝගයේදී ගර්භාශයේ ඇතුලත බිත්තියේ  පටකවලට සමාන පටක කොටස් ශ්‍රෝණිය, ඩිම්බ කෝෂ හෝ සිරුරේ වෙනත් ඕනෑම ස්ථානයක පිහිටිය හැකිය. රෝග ලක්ෂණ මෙම පටක පිහිටි තැන්  වලින්ද ඔසප් වීමේදී මෙන් රුධිරය මඳ වශයෙන් වහනය වන අතර, ඒවා ශරීරයෙන් පිටතට ගැලීමක් සිදු නොවන බැවින් එම තැන් වලම තැම්පත් වී තදවෙයි. එම ගැටිති තුලට ස්නායු ද වර්ධනය වන බැවින් ඒවා අධික වේදනාවක් ඇති කරයි. එම වේදනාව මුලින් ඔසප් දිනවල පමණක් ඇතිවන අතර, කල් යාමේදී දිගටම පවතින බඩේ කැක්කුමක්, හෝ කොන්දේ කැක්කුමක් ලෙස පවතී. එය ඔසප් දින වලදී අධික වීම මෙහි ඇති විශේෂත්වයයි. ලේ කැටිවූ ගැටිති ඇතිවීම, ඩිම්බ කෝෂ වල ලේ ගෙඩි ඇතිවීම නිසා උදර කුහරයේ අවයව එකට ඇලීමක් සිදුවේ. මෙය Adhesions ලෙස හැඳින්වේ. මෙම ඇලීම් සහ ප්‍රතික්‍රියා මගින් නිපදවෙන රසායනික ද්‍රව්‍ය නිසා පැලෝපීය නාල අවහිරතා, ඩිම්බ මොචනයේ ගැටලු ආදිය ඇතිවේ. මේ හේතු සමුදාය නිසා එන්ඩෝමේට්‍රියෝසිස් රෝගය ඇති කාන්තාවන්ගේ  බොහෝවිට මඳසරු භාවය පිලිබඳ ගැටළු දැකිය හැකිය. තවද ශ්‍රෝණිය තුල ඇති ඇලීම් හා ගැටිති නිසා, ලිංගික සංසර්ගයේදී අධික වේදනයක් ඇතිවේ. මෙම රෝගයේ ඇති කල් පවතින රෝග ලක්‍ෂණත්, ප්‍රතිකාර කිරීමේ අපහසුවත්, ප්‍රතිකාර වලින් පසුව නැවත නැවත රෝග ලක්‍ෂණ පහල වීමත් නිසා, එන්ඩොමෙට්‍රියෝස්සි ඇති කාන්තාවන් බොහෝ පීඩාවට පත්වේ. එමෙන්ම දරු ඵල නැතිවීම, අධික උදරයේ වේදනාව සහ ලිංගිකව සතුටු වීමට බාධා ඇතිවීම යන  කරුණු නිසා මානසිකව විශාල පීඩාකාරී බවට පත්වීම දැකිය හැකිය. එය විෂාදය තත්වයක් දක්වා වුවවර්ධනය විය හැකිය. මෙය ඇතිවීමට හේතු මොනවද?  එන්ඩොමේට්‍රියෝසිස් රෝගී තත්වයට හේතුව 100%ක් නිශ්චය කර නැත. නමුත් අනුමාන කරන කරුණු කිහිපයකි. මාස් ශුද්ධියේදී, ගර්භාශයේ ඇතුලත පටක පැලෝපීය නාල ඔස්සේ ශෝනි කුහරයට සංක්‍රමණය වී, එහි තැම්පත් වීම. ඩිම්බ කෝෂ වල ඇති ජනක සෛල වලින් ගර්භාශයේ ඇතුලත පටක වලට සමාන පටක ඇතිවීම. මෙය හඳුනා ගන්නේ කෙසේද? ඉහත රෝග ලක්ෂණ ඇති විට, යෝනි පරීක්ෂාවක් සහ ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් මගින් රෝගය හඳුනා ගත හැකිය. ඉන් පසුව laparoscopy ක්‍රමයට කරන ශල්‍ය කර්මයක් මගින් 100% රෝග නිශ්චයට පැමිණීමත් ප්‍රතිකාරයත් කල හැකිය. මෙය පිලිකා තත්වයක්ද? endometriosis යනු පිලිකා තත්වයක් නොවේ. නමුත් කල් පවතින රෝගී තත්වය මත ඩිම්බ කෝෂ පිලිකා වර්ධනය වීමේ අවදානමක් පවතී. එන්ඩොමේට්‍රියෝසිස් සුවකළ හැකිද? ප්‍රතිකාර මොනවාද? ප්‍රතිකාරය බොහෝවිට රෝග ලක්ෂණය මත රඳවා පවතී. වේදනා නාශක ඖෂධ, ඔසප් වීම ඖෂධ මගින් නතර කිරීම ආදී ප්‍රතිකාර තාවකාලිකව ප්‍රතිඵල අත්කරදෙයි. එන්ඩොමේට්‍රියෝසිස් රෝගය, රෝගයේ උත්සන්න බව අනුව අවධි හතරකට වර්ධනය වෙයි. ඉතා මද වශයෙන් ඇති රෝගය මද වශයෙන් ඇති රෝගය තරමක්‌ වර්ධනය වූ රෝගය තීව්‍ර රෝගී  තත්වය පළවන  සහ  දෙවන අවස්ථාවේදි ඖෂධ මගින්  රෝගය  පාලනය කල හැකිය .නමුත් තුන්වන හා හතරවන අවස්ථාවේදී laparascopy  ශල්‍යකර්මය අවශ්‍ය වේ . laparascopy  ශල්‍යකර්මය මගින් ශෝණි කුහරය තුල ඇති අනවශ්‍ය පටක ඉවත් කිරීම රෝගයට නිශ්චිතව ප්‍රතිකාරය වේ. Laparoscopy ශල්‍යකර්මය( Key hole surgery ) මෙය  එන්ඩෝමේට්‍රොසිස් රෝගයට නිශ්චිත ප්‍රතිකාරය වන අතර, එහිදී ශ්‍රෝණි කුහරය තුල ඇති endomtriosis පටක ඉවත් කිරීම හා පිළිස්සීම සිදුකෙරේ. රෝගයේ තීව්‍රතාවය අනුව සැත්කමේ සංකීර්ණතාවය තීරණය වෙයි. සාර්ථක සැත්කමකින් පසුව වසර 2-3ක් යනතුරු නැවත රෝගය මතුනොවේ, ඔසප් වීමේදී සහ ලිංගික සම්බන්ධතවෙදී වන වේදනාව නැතිවේ.  එමෙන්ම දරුඵල අපේක්‍ෂිත කාන්තාවන්ට, ගැබ් ගැනීමේ සම්භාවිතාව වැඩිවේ. ශල්‍යකර්මයේ තවත් වාසියක් වන්නේ, ඉවත් කරන පටක පරීක්ෂාවෙන් ( Histology ) පිලිකා තත්වයක් ඇති දැයි සක හැර දැනගැනීමයි.  ..

මවු කුසට පැමිණි බිලිඳා දුවෙක් වුවත් පුතෙක් වුවත් එක ලෙස ආදරයෙන් පිළිගන්න ඔබ සූදානම්. නමුත් දරු ප්‍රසූතියට පෙර දුවෙක්ද පුතෙක් ද දැන ගැනීමට හැකි නම් එය කොතරම් සතුටක් ද? මවු කුස තුල සිටින දරුවාගේ ලිංගය නීර්ණය කිරීමට වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක පරීක්ෂණ කිහිපයක් ම තිබෙනව. ගැහැණු දරුවන් ගබ්සා කිරීමට මෙවැනි පරීක්ෂණ යොදා ගන්නා නිසා දැන් ඉන්දියාව වැනි රටවල උපතට පෙර කලලයේ ලිංගය නීර්ණය කිරීම තහනම් කර තිබෙනව. නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතිය අනුව ඕනෑම දරුවෙකුට එක ලෙස සලකන නිසා මෙවැනි පරීක්ෂණ සඳහා අපේ රටේ මව්වරුන්ට අවස්ථාව තිබෙනව. කොහොමද දරුවා ගැහැණු ද පිරිමි ද යන්න තීරණය වෙන්නේ? දරුවෙකු පිළිසිඳ ගන්නේ ශුක්‍රාණුවක් සහ ඩිම්බයක් එකතු වීමෙන්. ඩිම්බයේ X (ගැහැණු) වර්ණ දේහ 1ක් තිබෙන අතර ශුක්‍රාණුවේ X (ගැහැණු) වර්ණ දේහයක් හෝ Y (පිරිමි) වර්ණදේහයක් තිබිය හැකියි. ශුක්‍රාණුවේ තිබෙන වර්ණ දේහය අනුව ඇතිවෙන කලලය ගැහැණු ද පිරිමි ද යන්න තීරණය වෙනව. වරකට පිටවෙන ශුක්‍රාණු වලින් 50% පිරිමි වර්ණදේහ සහිත ශුක්‍රාණුත් 50% ගැහැණු වර්ණ දේහ සහිත ශුක්‍රාණුත් වෙන නිසා කලලයක් ගැහැණු හෝ පිරිමි වීමට 50%ක සම්භාවිතාවක් තිබෙන්නේ. මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම අහඹු ක්‍රියාවලියක් වෙන නිසා ඖෂධ හෝ වෙනත් ක්‍රියා මාර්ග මගින් මෙය වෙනස් කිරීමට හැකියාවක් නැහැ. බබාගේ ලිංගය තීරණය වෙන්නෙ කවදාද? දරු පිළිසිඳ ගැනීමත් සමගම ජානමය වශයෙන් දරුවා ගැහැණු දරුවෙක්ද පිරිමි දරුවෙක්ද යන්න තීරණය වී අවසානයි. නමුත් බාහිර ලිංගේන්ද්‍රියන් වර්ධනය වීමට කාලයක් ගත වෙනව. ඒ නිසා ස්කෑන් පරීක්ෂණයකින් මෙය දැන ගන්න යම් කිසි කාලයක් සිටිය යුතුයි. කොහොමද දරුවා දුවෙක්ද පුතෙක් ද කියල දැන ගන්නේ? මේ සඳහා කල හැකි පරීක්ෂණ කිහිපයක් ම තිබෙනව. ඉන් පහසුම සහ බහුලවම භාවිතා වෙන ක්‍රමය තමයි ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් කිරීම. සාමාන්‍යයෙන් සති 20දී කරන ස්කෑන් පරීක්ෂණයකදී දරුවාගේ ලිංගය පැවසීමට හැකියාව තිබෙනව. නවීන ස්කෑන් යන්ත්‍රයක් භාවිතා කර පළපුරුදු වෛද්‍ය වරයෙකුට සති 16දී පමණ පවා මෙය පැවසීමට හැකියාව දැන් තිබෙනව. මෙහිදී වෛද්‍ය වරයා දරුවාගේ බාහිර ලිංගේන්ද්‍රිය විකසනය සිදුවී ඇති ආකාරය ස්කෑන් යන්ත්‍රය ආධාරයෙන් පරීක්ෂා කර බලා ඔබට දරුවා දුවෙක්ද පුතෙක්ද යන්න පවසන්නෙ. දරුවාගේ ලිංගය බලා ගැනීම ස්කෑන් පරීක්ෂණයේ මූලික අරමුණ නොවෙයි. දරුවාගේ වර්ධනය, කිසියම් අසාමාන්‍ය තත්වයක් ඇතිද යන්න වැනි කරුණු වලට තමයි ස්කෑන් පරීක්ෂණයකදී වෛද්‍ය වරයා වැඩි අවධානයක් යොමු කරන්නේ. ඒ නිසා සමහර විට කාර්ය බහුල සායනයක කරන ස්කෑන් පරීක්ෂණයකදී මෙම තොරතුරු දැන ගැනීමට තරම් කාලයක් නැති වෙන්න ඉඩ තිබෙනව. සති 11දී පමණ කරන රුධිර පරීක්ෂණයක් මගින් දරුවාගේ DNA පරීක්ෂා කිරීමේ හැකියාව දැන් තිබෙනව. මෙය ඉතාමත් මිල අධික පරීක්ෂණයක් වන අතර එමගින් දරුවාගේ ලිංගය මෙන් ම දරුවාට තිබිය හැකි ජානමය රෝග තත්වයන් පිළිබඳ වත් සති 11ක පමණ කාලයෙ දී ම දැන ගන්න පුළුවන්. කලාතුරකින් ගර්භාෂයට සිහින් කටුවක් ඇතුල් කර සිදු කරන ඇම්නියොසෙන්ටෙසිස් නම් පරීක්ෂණය දරුවාගේ අසාමාන්‍ය තත්වයන් හඳුනා ගන්න සිදුකරනව. මෙම පරීක්ෂණයෙනුත් දරුවාගේ ලිංගය හඳුනා ගන්න හැකියාව තිබෙනව.   Save Save..

දරු ඵල ප්‍රමාදවීම බොහෝ දෙනෙකුට පීඩා දෙන තත්වයක්. මේ සඳහා තිබෙන එක් ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් වෙන IUI (Intra Uterine Insemination) ක්‍රමය ගැන මේ ලිපියෙන් විස්තර කරන්නෙ. මෙහිදී සිදු වෙන්නෙ, ශුක්‍රාණු පිටතට ගෙන රසායනාගාරය තුල තේරීමකට ලක් කිරීම. ඉන් පසු එම ශුක්‍රාණු ගර්භාෂය තුල තැන්පත් කිරීම සිදු කරනව. එක්වරකදී මෙම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය සාර්ථකවීමට ඇති හැකියාව 15%ක් පමණ වෙන්නේ. මෙම ප්‍රතිකාරය අවශ්‍යදැයි තීරණය කිරීමට පෙර ඔබ විශේෂඥ වෛද්‍ය වරයෙකු යටතේ පරීක්ෂාවට ලක්වීම අවශ්‍යයි. මෙය සාර්ථක වීම සඳහා, කාන්තාවගේ වයස, කාන්තාවට ඇති රෝග තත්වයන්, පුරුෂයාගේ ශුක්‍රාණු ප්‍රමාණය සහ එහි ගුණාත්මක බව වැනි කරුණු බලපානව. ඒ නිසා මෙම ප්‍රතිකාරය ආරම්භ කිරීමට පෙර මූලික පරීක්ෂණ කිහිපයකට යොමුවීම අවශ්‍යයි. එමගින් ශුක්‍රාණු වල තත්වය, කාන්තවගේ ඩිම්බ මේරීමේ ක්‍රියාවලිය නිසි ලෙස සිදුවේද යන්න වැනි කරුණු සොයා බලනව. ඉන් අනතුරුව බොහෝවිට ඩිම්බ මේරීම උත්තේජනය කිරීම සඳහා ඖෂධ ලබා දෙනව. මෙම ඖෂධ පෙති වශයෙන් හෝ නික්ෂේපන ලෙස ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය විය හැකියි. පෙති වශයෙන් බහුලවම ලබා දෙන්නේ Clomiphene Citrate කියන ඖෂධය. මෙය ඔසප් වීම ආරම්භ වූ දිනට පසු දින සිට දින පහක් ලබා ගැනීමටයි සාමාන්‍යයෙන් නිර්දේශ කරන්නෙ. සමහරවිට ඩිම්බ මේරීම උත්තේජනය සඳහා මීට අමතරව හෝමෝන ඖෂධ නික්ෂේපනයක් අවශ්‍ය වෙන්න පුළුවන්. ඔසප්වීමෙන් දින 11කට පසු ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් සිදු කිරීමෙන් මෙම ඖෂධ නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක වී ඇතිදැයි දැන ගන්න පුළුවන්. එම අවස්ථාවේදී අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ඩිම්බ මේරීම සිදුවී ඇති බව දැන ගන්න පුළුවන්. ඉන් පසුව ඩිම්බ පිටවීම නියමිත වේලාවට සිදුකර ගැනීමට hCG (Human Chorionic Gonadotropin) හෝමෝනය නික්ෂේපනයක් ලෙස ලබාදීම සිදු කරනව. එම නික්ෂේපනය ලබා ගෙන පැය 36කින් පමණ ඩිම්බ කෝෂ වලින් ඩිම්බ පිටවීම සිදු වෙනව. ඩිම්බ පිටවෙන කාලය අනුව IUI ප්‍රතිකාරය සඳහා සුදුසු කාලය තීරණය කරනු ලබනව. IUI සඳහා මුලින්ම ශුක්‍රාණු සාම්පලයක් ලබා ගත යුතුයි. ඊට පෙර දින 3ක් පමණ ශුක්‍රාණු පිට කිරීමෙන් වැලකී සිටීම වඩා සුදුසුයි. ශුක්‍රාණු සාම්පලය හැකි ඉක්මණින් රසායනාගාරයට බාර දීම එහි ගුණාත්මක බව ආරක්ෂා කර ගැනීමට හේතු වෙනව. රසායනාගාරය තුල ශුක්‍රාණු පිරිසිදු කර තේරීමකට ලක් කරනව. නිසි ලෙස සකස් කල සාම්පලය පැයකින් පමණ ගර්භාෂය තුල තැන්පත් කිරීමට සූදානම් කර දෙනව. එය ඉතා සිහින් නාලයක් භාවිතා කර ගැබ් ගෙල හරහා ගර්භාෂය තුලට තැන්පත් කිරීමයි IUI ලෙස හඳුන්වන්නේ. මෙහිදී වේදනාවක් ඇති වෙන්නේ නැහැ. සාමාන්‍යයෙන් ශුක්‍රාණු ගර්භාෂය තුල තැන්පත් කිරීමෙන් පසු සුළු වෙලාවක් වැතිර සිටීමට උපදෙස් ලබා දෙනව. ඉන් පසු සායනයෙන් බැහැර යා හැකියි. එවිට විශේෂයෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය නැහැ. නිවසට යාමට පොදු ප්‍රවාහන මාද්‍යයක් භාවිතා කිරීම හෝ බයිසිකලයකින් ගමන් කිරීම හානිකර නැහැ. මෙම ප්‍රතිකාරයෙන් පසු සමහර කාන්තාවන්ට සුළු උදරයේ වේදනාවක් ඇති වෙන්න පුළුවන්. නමුත් දිගට පවතින අධික වේදනාවක් හෝ වෙනත් අපහසුතාවයක් ඇති නම් වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගත යුතුයි. බොහෝ කාන්තාවන්ට කිසිම ඖෂධ ප්‍රතිකාරයක් අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. ඔබේ වෛද්‍ය වරයා නිර්දේශ කරන පරිදි පමණක් ඖෂධ ලබා ගන්න. IUI ප්‍රතිකාරයෙන් සති 3කට පසුව නැවත ඔසප්වීමක් සිදු වුනේ නැති නම් ගර්භණීදැයි දැන ගන්න මුත්‍රා පරීක්ෂා කර බැලීම සුදුසුයි.    ..

ජීවිත කාලය තුල කිසියම් හේතුවක් නිසා සැත්කමට භාජනය වීමට බොහෝ කාන්තාවන්ට සිදුවෙනව. ඒ වගේ අවස්ථාවක ඕනෑම කෙනෙකුගෙ හිතට බියක් ඇති වෙන්න පුළුවන්. ඇයි අපි සැත්කමකට බිය වෙන්නේ? ඔබ අසා ඇති සැත්කම් නිසා ඇතිවෙන දරුණු සංකූලතාවයන්. අධික රුධිර වහනය, විෂබීජ ආසාදන වගේම සැත්කමෙන් පසු ඇති වෙන වේදනාවත් මේ අතර වෙනව. මේ වගේ බොහෝ සංකූලතා වලට හේතු වෙන්නෙ උදරය විවෘත කර සිදු කරන විවෘත සැත්කම්. මෙහි දී ශරීරයට සිදු වෙන හානිය වැඩි නිසා නැවත සාමාන්‍ය තත්වයට පැමිණීමට බොහෝ කාලයක් ගත වෙනව. මේ වගේ අවදානම් ඇතිවීම අඩු කර ගන්න ඇති නවීන සැත්කම් ක්‍රමයක් තමයි ලැපරෛාස්කොපි සැත්කම් කියන්නේ. ලැපරොස්කොපි සැත්කමකදී උදරය මතුපිට ඉතා කුඩා කැපුම් 3ක් හෝ 4ක් සිදු කරන්නේ. මින් විශාලතම කැපුම සෙන්ටි මීටර් 1ක් පමණ වෙන්නේ. ඒ තුලින් කුඩා බටයක් වැනි කැමරාවක් (laparoscope) උදරය තුලට ඇතුඵ කර උදරය තුල රූප රාමු තිරයක් මතට ලබා ගන්නව. ඊට අමතරව ඉතා සියුම් ශල්‍ය උපකරණ උදරය තුලට ඇතුළු කර සැත්කම සිදු කරන්නේ. ඒ නිසා සැත්කම ටිකක් සෙමින් සියුම් ලෙස සිදු කරන්න වෙනව. එමගින් ශරීරයේ වෙනත් කොටස් වලට සිදු විය හැකි හානිය අවම වෙන්නේ මේ නිසායි. මොනවද මේ ලැපරොස්කොපි සැත්කමකින් ඇති වෙන වාසි? මෙහි දී උදරයේ ඉතා කුඩා කැපුම් පමණක් ඇති කරන නිසා සැත්කමෙන් පසු සමේ ඇතිවෙන තුවාල කැලැල් ඉතාමත් කුඩායි. ඒ වගේම සැත්කම අවස්ථාවේ සිදු වෙන රුධිර වහනය ඉතාමත් අවමයි. මෙවැනි සැත්කමකින් පසු විවෘත සැත්කමකදී මෙන් අධික වේදනාවක් ඇතිවෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා සාමාන්‍ය සැත්කමකට පසු මෙන් දින ගණනාවක් රෝහල් ගතව සිටීමට අවශ්‍ය නැහැ. බොහෝ දෙනෙක් ලැපරොස්කොපි සැත්කමකින් පසුව එදින ම හෝ පසු දින රෝහලෙන් බැහැර යනව. ඉන් පසු ඉතා ඉක්මනින් සාමාන්‍ය වැඩකටයුතු වල යෙදීමට හැකියාව ලැබෙනව. ලැපරොස්කොපි සැත්කමකින් පසු විෂබීජ ආසාදන ඇතිවීමට ඇති අවදානම විවෘත සැත්කමකට සාපේක්ෂව ඉතා අඩුයි. මෙවැනි සැත්කමකින් පසු උදර කුහරය තුල ඇලීම ඇතිවීම වැනි සංකූලතා ඉතා අඩු නිසා පසුකාලීන ව දරු ඵල නැති වීමට, උදරයේ වේදනා ඇතිවීමට ඇති අවදානම අඩුයි. ඕනෑම සැත්කමකදී මෙන් ලැපරොස්කොපි සැත්කමක දීත් කලාතුරකින් සංකූලතාවන් ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඒ අතර අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියකට හානි සිදුවීම, රුධිර වහනය, විවෘත සැත්කමක් අවශ්‍ය වීම වැනි සංකූලතා තිබෙන නමුත් මේ සඳහා ඇති අවදානම විවෘත සැත්කමකදී ඇතිවිය හැකි සංකූලතාවලට සාපේක්ෂව ඉතාමත් අඩුයි. ලැපරොස්කොපි සැත්කමක් අවශ්‍ය වෙන්නේ කුමන අවස්ථා වලද? දැන් කාන්තා රෝග සඳහා සිදු කරන සැත්කම් සියල්ලම පාහේ ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට සිදු කරන්න පුළුවන්. ඒ නිසා ඔබට කිසියම් හේතුවකට සැත්කමක් අවශ්‍ය නම් එය ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට සිදු කිරීමට හැකියාව බොහෝ විට තිබෙනව. දරු ඵල ප්‍රමාද වීමට හේතු සොයා බැලීම, පැලෝපීය නාලවල අවහිරතා ඇති දැයි සොයා බැලීම මෙලෙස ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට බහුලව සිදු කරන සැත්කමක්. එන්ඩොමෙට්‍රියෝසිස් රෝග තත්වයෙන් පීඩා විඳින කාන්තාවන්ගේ වේදනාවට, දරු පිළිසිඳ ගැනීම ප්‍රමාද වීමට ලැපරොස්කොපි සැත්කම් මගින් ප්‍රතිකාර කරන්න පුළුවන්. ගර්භාෂයෙන් පිටත පිහිටි අවදානම් දරු ගැබක් ඉවත් කිරීම ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට සිදු කිරීමෙන් ඉදිරියේ දී දරු පිළිසිඳ ගැනීමට බාධා වීම අවම කර ගන්න පුළුවන්. ඩිම්බ කෝෂ වල ඇතිවෙන ගෙඩි ඉවත් කිරීම ලැපරොස්කොපි ක්‍රමය මගින් ශරීරයට අවම හානියක් වෙන ලෙස සිදු කිරීමට හැකියාව ලැබෙනව. ඒ වගේම ගර්භාෂයේ ඇතිවෙන ෆයිබ්‍රොයිඩ් ගෙඩි ඉවත් කිරීමේ මයෝමෙක්ටොමි සැත්කමත්, ගර්භාෂය ඉවත් කරන හිස්ටරෙක්ටොමි සැත්කමත් දැන් සම්පූර්ණයෙන් ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට සිදු කරන්න පුළුවන්. නමුත් මෙවැනි සැත්කමක් සඳහා නවීන වෛද්‍ය උපකරණ සහ පුහුණු වෛද්‍ය වරුන් අවශ්‍යයි. බොහෝ රෝහල් වල මේ සඳහා දැන් පහසුකම් තිබෙන නමුත් විවිධ හේතු නිසා තවමත් බොහෝ කාන්තාවන්ට ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට තම සැත්කම සිදු කරවා ගැනීමට අවස්ථාව ලැබෙන්නේ නැහැ. ඔබට කිසියම් හේතුවක් මත විවෘත සැත්කමක් අවශ්‍ය යැයි නිර්දේශ කල හොත්, එම සැත්කමම ලැපරොස්කොපි ක්‍රමයට අවම හානියක් වෙන පරිදි සිදු කිරීමේ හැකියාව ඇති දැයි විමසා බලන්න. මේ ගැන ලැපරොස්කොපි සැත්කම් පිළිබඳ විශේෂ පුහුණුවක් ඇති නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍ය වරයෙකු හමුවීමෙන් උපදෙස් ලබා ගන්න පුළුවන්...