බොහෝ දෙනෙක් කන්‍යා පටලය හා කන්‍යාභාවය පිළිබඳ ලිපියක් පල කරන ලෙස ඉල්ලා එවා තිබුණා. ඒ වගේම මේ සම්බන්ධව මිථ්‍යා මත රැසක් තිබෙන නිසා කන්‍යා පටලය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් සඳහා මේ ලිපිය යොදා ගන්නම්. ගැහැණු දරුවෙකු උපදින විට යෝනි මාර්ගයේ පිටත කෙළවරට මදක් ඇතුළතින් තුනී පටලයක් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. මෙය කන්‍යා පටලය (Hymen) ලෙස හඳුන්වනව. මානව පරිනාමයේදී මෙම කොටසට වෙන් වූ විශේෂ කර්තව්‍යයක් හඳුනා ගෙන නැහැ. සමහර කාන්තාවන්ට උපතින් ම කන්‍යා පටලයක් පිහිටන්නෙ නැහැ. සාමාන්‍යයෙන් කන්‍යා පටලය මැද ඔසප් වන රුධිරය සහ යෝනි මාර්ගයේ ස්‍රාවයන් පිටතට පැමිණීමට හැකි වෙන පරිදි විවරයක් තිබෙනව. මෙම විවරයේ විශාලත්වය සහ ස්වරූපය විශාල ලෙස වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම මෙම පටලයෙන් යෝනි මාර්ගය සම්පූර්ණයෙන් වැසෙන්නෙ නැහැ. පලමු ලිංගික සංසර්ගයේ දී කන්‍යා පටලය බිඳී රුධිර වහනයක් සිදුවිය යුතු බවට මතයක් පවතිනවා. ලිංගික එක් වීමේදී කන්‍යා පටලය හෝ යෝනි මාර්ගයේ අැතුලත බිත්තියේ ඉරීමක් අැතිවීමට ඉඩ තිබෙනව. එ් නිසා රුධිර වහනයක් විය හැකියි. නමුත් කන්‍යා පටලයක් පිහිටා නැති කාන්තාවකට පලමු සංසර්ගයේ දී රුධිර වහනයක් සිදු වෙන්නෙ නැහැ. විවරය වටා වල්ලක් ලෙස මෙම පටලය පිහිටා ඇති නම් පමණක් ලිංගික සංසර්ගයක දී හෝ යෝනි මාර්ගයට කිසිවක් ඇතුළු කරන විට දී මෙම පටලය ඉරී යාමට හැකියාවක් තිබෙනව. එවැනි කාන්තාවන් ගෙනුත් යම් ප්‍රතිශතයක ගේ කන්‍යා පටලය ඇදෙන සුළු නිසා එහි ඉරීමකින් තොරව සංසර්ගයේ යෙදීමට හැකියාව තිබෙනව. එවිටත් රුධිර වහනයක් සිදු වෙන්නෙ නැහැ. ඒ නිසා පලමු ලිංගික සංසර්ගයේ දී රුධිර වහනයක් අනිවාර්යයෙන් සිදු විය යැයි පවතින මතය විද්‍යාත්මක නැහැ. මේ ගැන නිවැරදි අවබෝධයක් බොහෝ දෙනෙකුට නොමැතිකම නිසා උපතින් ම කන්‍යා පටලයක් නොමැති කාන්තාවන් අධික මානසික පීඩනයකට ලක් වෙන අවස්තා බහුලව දක්නට ලැබෙනව. තවත් සමහර කාන්තාවන්ට යෝනි මාර්ගය සම්පූර්ණයෙන් වැසෙන ලෙස කන්‍යා පටලය පිහිටනවා. ඒ වගේ අවස්ථාවක ඔසප් වන රුධිරය පිටතට පැමිණීමට නො හැකියි. එවැනි කාන්තාවන්ට ශල්‍ය කර්මයක් මගින් කන්‍යා පටලයේ සිදුරක් ඇති කර ඔසප් වන රුධිරය පිටතට පැමිණීමට සැලැස්වීම අවශ්‍ය වෙනව. බොහෝ දෙනෙකු විමසන තවත් ගැට‍ළුවක් තමයි වෛද්‍ය පරීක්ෂණයක් මගින් කන්‍යා භාවය පරීක්ෂා කල හැකි ද යන වග. පර්යේෂණ වලින් සොයා ගෙන ඇති පරිදි කන්‍යා පටලය සාමාන්‍ය ලෙස පිහිටීම මගින් කලින් ලිංගික එක්වීමක් සිදුව නැති බව තහවුරු කරන්න බැහැ. කන්‍යා පටලය ඇදෙන සුළු නම් සංසර්ගයේ දී එයට හානියක් නොවීමට ඉඩ තිබෙනව. ඒ වගේම මෙම පටලයේ ඇති වෙන සියුම් ඉරීමක් නැවත යා වීමට ඉඩකඩ තිබෙනව. තවත් පර්යේෂණයක් මගින් සොයා ගෙන ඇති පරිදි කලින් ලිංගික ව එක් වී ඇති කාන්තාවන් ගෙන් 52%කට කන්‍යා පටලයේ කිසිම ඉරීමක සලකුණු හඳුනා ගෙන නැහැ. ඒ නිසා කන්‍යා පටලය පිහිටා තිබීම හෝ නො තිබීම මගින් කාන්තාවක් කලින් ලිංගික එක්වී ඇති බව සොයා ගන්න බැහැ. කෙසේ වෙතත් තවමත් සමහර රටවල කාන්තාවගේ කන්‍යාභාවය පලමු සංසර්ගයේ රුධිර වහනය මගින් මැන බලන බව රහසක් නොවෙයි. ඒ නිසාම කලින් ලිංගික එක්වීමක් නිසා කන්‍යා පටලයට හානිවු කාන්තාවන් කන්‍යා පටලය නැවත සකස් කල හැකි දැයි විමසා සිටිනව. එලෙස කන්‍යා පටලය නැවත සකස් කිරීමට සැත්කමක් තිබෙනව. මෙය hymenoplasty ලෙස හඳුන්වනව. නෙදර්ලන්තයේදී කරන ලද වෛද්‍ය පරීක්ෂණයකට අනුව මෙම සැත්කම සාර්ථක බව තහවුරු වී තිබෙන නමුත් අත්‍යවශ්‍ය නොවන මෙවැනි සැත්කමකට යොමු නොවී සිටීම වඩාත් සුදුසුයි. සැත්කමක් අවශ්‍ය වුවත් එය සුදුසුකම් නොලත් පුද්ගලයන් ලවා කරවා ගැනීම ඉතාමත් අවදානම්. එවැනි ස්ථාන වලින් සැත්කම් සිදු කරගත් කාන්තාවන්ට විෂබීජ ආසාදන වැනි සංකූලතා සමග රෝහල් ගතවීමට පවා සිදුව තිබෙනව...

දරු සුරුතල් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින බොහෝ කාන්තාවන් ට තිබෙන ප්‍රධානම ප්‍රශ්නය තමයි තමා ගැබ් ගෙන ඇති දැයි සැකහැර දැන ගැනීම. එමෙන්ම ඔබ අනාරක්ෂිත ලිංගික සංසර්ගයක යෙදුන අවස්ථාවකත් ගැබ් ගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙනව. පලමුවෙන් ම මේ බව දැන ගන්න පුළුවන් ලක්ෂණය තමයි නියමිත දිනට මාස් ශුද්ධිය සිදු නොවීම. සමාන්‍යයෙන් නිරෝගිමත් කාන්තාවකට දින 28කට වරක් ඔසප් වීම සිදු වෙනව (ක්‍රමාණුනුකූල ඔසප් චක්‍රයක් ඇති). නමුත් සමහර කාන්තාවන්ට මෙය දින 21-45ත් දක්වා වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. බලාපොරොත්තු වන දිනට නියමත ආකාරයෙන් ඔසප් වීම සිදු නොවූනි නම් මුත්‍රා පරීක්ෂණයක් මගින් ඔබ ගැබ්ගෙන ඇති දැයි සැකහැර දැන ගැනීමට හැකියි. දැනට ඖෂධහලකින් මිළදී ගැනීමට  ඇති මුත්‍රා පරීක්ෂණ පටියක් (Pregnancy strip ස්ට්‍රිප්) මගින් ඔබේ ශුද්ධ වීමට නියමිතව තිබූ දින පසු වූ වහාම ඔබ ගැබ්ගෙන ඇති දැයි දැන ගැනීමට හැකියාව තිබෙනව. ඒ සඳහා ඔබ කළ යුත්තේ ඔබේ ශුද්ධ වීමට නියමිතව තිබූ දින පසු වූ වහාම දිනයක අලුයම මුලින්ම  පිටකරන මුත්‍රා සාම්පලයකට මුත්‍රා පරීක්ෂණ පටියක් බහාලීම පමණයි. එම මුත්‍රා පරීක්ෂණ පටියෙහි වර්ණය වෙනස් වුයේ නම් ගර්භනී බව තහවුරු කර ගැනීමට හැකියාව තිබෙනව. මුත්‍රා පරීක්ෂණය නෙගටිව් නම් නැවත සතියකින් පමණ පරීක්ෂා කිරීම සුදුසුයි. ..

ගැබ් ගෙල ස්‍රාව පරීක්ෂාව ඉතාමත් සරල පරීක්ෂණයක්. මේ මගින් කාන්තාවන්ට ගැබ් ගෙල පිළිකාවක් සෑදීමට අවදානමක් ඇතිදැයි කල්තියා හඳුනා ගන්න පුළුවන්. ගැබ් ගෙල පිළිකා රෝග තත්වයට වසරකට ශ්‍රී ලංකාවෙ කාන්තාවන් 900 ක් පමන  ගොදුරු වන බව  හඳුනා ගෙන තිබෙනව. මෙය කලින් හඳුනා ගතහොත් සම්පූර්ණයෙන්ම වලක්වා ගත හැකි පිළිකාවක්. ගැබ් ගෙල ස්‍රාව පටල පරීක්ෂාව මගින් පිළිකාවක් සෑදීමට ඇති අවදානම වසර 15කට පමන පෙර වුවත් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. මෙම පරීක්ෂණය කිසිදු වේදනාවකින් තොරව සිදුකළ හැකි සරල පරීක්ෂණයක්. මෙහිදී යෝනි මාර්ගය හරහා ඇතුල් කරන ඉතා කුඩා උපකරනයක් ආධාරයෙන් ගැබ් ගෙල ස්‍රාව සාම්පලයක් ලබා ගෙන වැඩි දුර පරීක්ෂණ සඳහා රසායනාගාරයකට යොමු කරනවා. එම සාම්පලයේ ඇති සෛල අන්වීක්ෂයක් මගින් පරීක්ෂා කර ඔබේ ගැබ් ගෙලහි ඇති අසාමාන්‍ය තත්වයන් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. පරීක්ෂණ වාර්තාව සම්පූර්ණයෙන් ම සාමාන්‍ය නම් ඔබට අවුරුදු තුනක් යන තුරු ගැබ් ගෙල පිළිකාවක් ඇති වීමේ අවදානම ඉතාමත් ම අඩුයි. පරීක්ෂණ වාර්තාව අසාමාන්‍ය නම් නැවත පරීක්ෂණය සිදු කිරීම හෝ  වැඩි දුර පරීක්ෂණ සඳහා පහසුකම් ඇති රෝහලක් වෙත යොමු කිරීමට ඔබේ වෛද්‍ය වරයා කටයුතු කරනු ඇති. දැන් ශ්‍රී ලංකාවෙ සෑම සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරි කොට්ඨාසයකම මේ පරීක්ෂණය නොමිලේ කර ගැනීමට පහසුකම් සලසා ඇති අතර  බොහො පුද්ගලික රෝහල් වලත් මේ පරීක්ෂණය සිදුකර ගන්න පුළුවන්. ..

ගර්භණී මවකට මුල් මාස කිහිපය තුල ඇතිවිය හැකි අවදානම් තත්වයන් ගෙන් ප්‍රධානතම තත්වය වන්නේ යෝනි මාර්ගයෙන් රුධිරය  වහනය වීමයි. රුධිර වහනය බහුල ලෙස ගර්භණී කාන්තාවන් අත් විදින තත්වයක් වුවත් බොහෝ දුරට මෙය මවට හෝ දරු ගැබට හානි කර වන්නේ නැහැ. නමුත් කලාතුරකින් මෙය ගබ්සාවක් හෝ වෙනත් අවදානම් තත්වයක ලක්ෂණයක් වන්නත්  පුළුවන්. එබැවින් මුල් මාස කිහිපය තුල රුධිර වහනයක් සිදුවුවහොත් වහාම වෛද්‍ය වරයෙකු ලවා පරීක්ෂා කරවා ගැනීම කළ  යුතුයි. එවිට වෛද්‍ය වරයා ඔබගේ රෝග ලක්ෂණ පරීක්ෂා කිරීමෙන් පසුව සුදුසු පරීක්ෂණ නිර්දේශ කරනු ඇති. මුලින් ම ඔබ ගර්භණී බව තහවුරු කිරීමට මුත්‍රා පරීක්ෂණයක් සිදුකරනව. ඉන් අනතුරුව බොහෝ දුරට ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් සඳහා යොමු කරනව. මෙය ඉතාමත් ම ආරක්ෂාකාරී පරීක්ෂණයක්. එමගින් ඔබට හෝ දරුවාට කිසිදු හානිකර අතුරු ආබාධයක් ඇතිවෙන්නේ නැහැ. ස්කෑන් පරීක්ෂණය මගින් දරු ගැබ නිසි ලෙස ගර්භාෂය තුල පිහිටා ඇත් දැය දැන ගැනීමට පුළුවන්. ඒ වගේම, ගබ්සාවක් වැනි අවදානම් තත්වයක් ඇති දැයි මෙමගින් දැන ගන්නත්  පුළුවන්. බොහෝ විට ගබ්සාවක් සිදු වන්නේ ඔබ ගර්භණී බව දැන ගැනීමටත් පෙරයි. ඒ නිසා බොහෝ කාන්තාවන් තමන්ට ගබ්සාවක් වුන බව දන්නේ නෑ. ගර්භණී බව දැන ගත් පසු ගබ්සාවක් සිදු වුව හොත්, පහත ආකාරයට හඳුනා ගන්න පුළුවන්. 1. ගබ්සාවකට අවදානම් තත්වය (Threatened miscarriage) මෙහි දී රුධිර වහනයක් සිදු වුනත් දරු ගැබ නිරෝගී ව ගර්භාෂය තුල පවතිනවා‍. මෙය ඉතාමත් සුලබ තත්වයක්. බොහෝ ගර්භණී කාන්තාවන්ට සුළු රුධිර වහනයක් වී නතර වෙනව. එය තව දුරටත් හානි කර තත්වයක් නෙමයි. 2. අසම්පූර්ණ ගබ්සාව (Incomplete miscarriage) මෙහි දී රුධිර වහනයත් සමග, දරු ගැබෙන් කොටසක් ගබ්සා වී පිටවීමක් සිදු වනව. ඉතිරි කොටස ගර්භාෂය තුල පවතින නිසා තව දුරටත් රුධිර වහනයක් වීමේ අවදානමක් පවතිනව. 3.  වැලැක්විය නොහැකි ගබ්සාව (Inevitable miscarriage) මෙහිදී ගැබ් ගෙල විවෘත වී ගබ්සා වීම ආරම්භ වී ඇති නිසා, අනිවාර්යෙයෙන්ම ගබ්සා වීමක් සිදුවනව. සමහර විට මෙය ස්වභාවිකවම සම්පූර්ණ වීමට පුළුවන්. නමුත් රුධිර වහනය වීමේ අවදානම වැඩි නිසා වෛද්‍ය උපදෙස් මත කටයුතු කළ  යුතුයි. 4.   සම්පූර්ණ ගබ්සාව (Complete miscarriage) මෙහි දී රුධිර වහනය සමග දරු ගැබ සම්පූර්ණයෙන් ම පාහේ ඉවත් වී යනවා. තව දුරටත් රුධිර වහනය වීමේ අවදානම ඉතා අඩුයි. 5. සැඟවුන ගබ්සාව (Missed miscarriage) මෙහි දී දරු ගැබ ගර්භාෂය තුල පවතින නමුත් සජීවී නැහැ. එයට තව දුරටත් වර්ධනය වීමේ හැකියාවක් නැහැ. නමුත් රුධිර වහනයක් නොවන නිසා ගර්භාෂය ඇතුළත ම තිබෙන්නෙ. අසම්පූර්ණ හෝ සැඟවුන ගබ්සාවක දී ගර්භාෂය තුල පිට නොවූ කලල කොටස් රැඳී පවතින නිසා, අධික රුධිර වහනය, විෂ බීජ ඇතුල් වීම වැනි සංකූල තා ඇති වන්නට පුළුවන්. එය වළක්වා ගැනීම ඉතා වැදගත්. එවැනි අවස්ථාවක වෛද්‍ය උපදෙස් මත, කටයුතු කළ  යුතුයි. ගබ්සාවීමට ඇති අවදානම් තතවයන්. 1. කාන්තාවගේ වයස. වයස වැඩි වන විට අවදානම වැඩිවෙනව. වයස අවුරුදු 30ක කාන්තාවකට ගබ්සා වීමට ඇති අවදානම 20%ක්. වයස අවුරුදු 42 වන විට මෙම අවදානම 50%ක් දක්වා වැඩිවෙනව. 2. රෝගී තත්වයන්. උදා. නිසි ලෙස පාලනය නොවූ දියවැඩියාව. 3. වැරදි සෞඛ්‍ය පුරුදු. උදා. දුම්පානය, අධික මත්පැන් භාවිතය. මානසික පීඩනය, ලිංගික ක්‍රියාකරකම්, එදිනෙදා වැඩකටයුතු ගබ්සා වීමට හේතුවක් වෙන්නෙ නැහැ. ගබ්සාවක් වුවහොත් ප්‍රතිකාර කරන ප්‍රධාන ක්‍රම තුනක් තිබෙනව. 1. ස්වභාවික ලෙස ගබ්සා වීමට ඉඩ හැරීම බොහෝ ගබ්සාවන් ස්වභාවිකවම සම්පූර්ණයෙන් කළලය ඉවත් වනව. ඒ නිසා වෛද්‍ය නිර්දේශ මත යම් කිසි කාලයක් මෙය සිදුවන තෙක් බලා සිටීමෙන්, වෙනත් ප්‍රතිකාර ක්‍රමයකින් තොරව සම්පූර්ණ සුවය ලබන්න පුළුවන්. 2. බෙහෙත් ආධාරයෙන් ගබ්සාව සම්පූර්ණ වීමට උදව් කිරීම මෙම බෙහෙත් (ඖෂධ ) මගින් ගර්භාෂයේ ඉතිරිව ඇති කොටස් ඉවත් වීම ඉක්මන් කරනව. 3. ශල්‍ය කර්මයක් මගින් ගබ්සාව සම්පූර්ණ කිරීම මෙහිදී සුළු ශල්‍ය කර්මයක් ආධාරයෙන් ගර්භාෂය තුල ඉතිරි වී ඇති කොටස් ඉවත් කිරීම සිදුකරනව.   සෑම ගර්භණී වන කාන්තාවන් 5 දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට (20% කට) මුල් මාස තුන තුල දී ගබ්සා වීමේ අවදානමක් තියෙනව. බොහෝ විට මෙය ට හේතු වන්නේ පිහිට ගර්භයේ (දරුවාගේ) අසාමාන්‍ය තාවයක්. එවැනි දරු ගැබකට තව දුරටත් වර්ධනය වීමට හැකියා වක් නොමැති නිසා ගබ්සා වෙන්නෙ. ඒ නිසා ඔබ එවැනි අත් දැකීමකට මුහුණ දුනහොත් ඒ ගැන දුක් වෙන්න එපා. මෙය නැවත වරක් දරු පිළිසිඳ ගැනීමකට බාධාවක් නොවෙයි.  ..

This procedure is a minimally invasive way remove the womb. You need to have a medical check-up before the operation. This includes a history, physical examination, ultrasound scan, ECG and some blood tests. This surgery is done under general anaesthesia (while you sleep). During this operation, a tiny camera is inserted into the tummy through a small (1 cm) cut made inside the navel.  The gynaecologist can see inside of your tummy on a TV screen connected to the camera while performing the procedure. Three other smaller cuts are made on your lower tummy in order to insert other instrument during the procedure. This surgery has many variants. Your doctor will guide you to select the most suitable operation for you. Most women undergo operation to remove only the uterus leaving ovaries behind. This is called total laparoscopic hysterectomy (TLH). If the ovaries are left behind you do not need to take hormones and you will not experience menopausal symptoms. You can choose to keep the cervix, and in this case it is called laparoscopic supracervical hysterectomy. If the cervix is left behind, there is 5% chance for you to have menstrual periods and you need to continue regular pap smears.   The traditional surgery to remove womb is done through a 12 – 15 cm log cut on lower tummy while laparoscopic operation requires only a few small cuts. Blood loss during operation is much less on laparoscopic operation and many women walks on the same day after the operation. Most patients go home on the same day or on the following day after their surgery. Recovery time is much faster and you can get back to your normal work within 1 – 2 weeks. Risks of infection, scar tissue formation, blood loss are very low in laparoscopic procedure compared to traditional open procedure.   Pain after the operation is less compared to traditional hysterectomy or caesarean section. Pain killer tablets are usually enough during post-operative period. Women can resume exercise and sex within few weeks after the operation. Following patient education video is a publication of The Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (UK).  ..